O projekcie
Celem projektu „Popularyzacja historii żydowskiej fermy rolniczej Hechaluc na Grochowie” jest uświadomienie mieszkańcom Warszawy faktu istnienia zapomnianego dziedzictwa kulturowego związanego z obecnością Żydów na Grochowie i upamiętnienie miejsca ważnego dla historii Żydów w Polsce.
Kibuc na Grochowie był największym i najbardziej znanym ośrodkiem przygotowującym Żydów do emigracji do Palestyny. Działał od początku lat 20. do 1942 roku i ważny jest nie tylko ze względu na swój lewicowo-syjonistyczny charakter, lecz również jako ośrodek oporu podczas przygotowań do powstania zbrojnego w getcie warszawskim. Dzisiaj jest odwiedzany przez wycieczki młodych Izraelczyków, dla których jest to wyjątkowe miejsce. Chcemy, aby stało się ważnym miejscem również na mapie Warszawy.
Popularyzacja historii fermy pozwala nam przypominać warszawiakom o historii Żydów poza lewobrzeżną częścią stolicy. Wiele spośród naszych działań dzieje się lokalnie i jest adresowanych do mieszkańców Grochowa. Miejsce, gdzie znajdowała się ferma, jest im bardzo często bliskie, mimo że nie zdają sobie sprawy, że kibuc znajdował się we współczesnej przestrzeni ich codziennego doświadczenia.
Historia ta nie jest wystarczająco znana również w środowisku naukowym. Ważnym celem projektu jest wprowadzenie nieznanych dotąd w Polsce źródeł historycznych (wspomnienia, archiwalne fotografie) dotyczących fermy Hechaluc na Grochowie do obiegu popularnonaukowego. Spora część materiałów z których korzystamy to przetłumaczone z języka hebrajskiego i opracowane fragmenty wspomnień kibucników.
Projekt został dofinansowany przez Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Dzięki temu grantodawcy udało się nam stworzyć podstronę internetową zawierającą mapę kibucu oraz tematyczne prezentacje multimedialne. W ramach projektu powstała również broszura zawierająca popularnonaukowe opracowanie na temat kibucu Grochów.
Stowarzyszenie imienia Szymona An-skiego od kwietnia 2013 popularyzuje historię kibucu grochowskiego poprzez wykłady, prezentacje, spacery edukacyjne i warsztaty. Dzięki nam historia ta trafiła do gazet i radia. Więcej o naszych działaniach można przeczytać tutaj.
W 2019 roku w ramach podyplomowych studiów miejskich Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie powstała praca dyplomowa (pobierz PDF) poświęcona projektom upamiętniania Kibucu Grochów.
Jeśli masz jakieś pomysły na działania związane z kibucem skontaktuj się z koordynatorką projektu Manią Cieślą: mciesla@anski.org.
Projekt realizowany dzięki wsparciu:
